Forretningsidé: Den norske folkesjela

KULTUREKSPORT: – Det gjer ikkje noko om ein er kommersiell ein gong i blant, seier Line Sørensen, prosjektleiar for førre torsdags Kultur- og næringsdag ved Handelshøyskolen BI i Oslo.

Få kontaktpunkt mellom kultur og næringsliv og manglande eksport av norske kulturprodukt var utgangspunktet for at aktørar som Moods of Norway, Den norske opera og ballett og Nordisk film blei hyra inn til samtale og mingling med studentar frå Kultur og ledelse.

– I einskilde samanhengar har tanken vore at berre produktet er bra nok, treng ein ikkje marknadsføre det, seier Elin Rekdal, som går 3. året på Kultur og ledelse.

– Bør kulturnoreg bli meir marknadsorientert?

– Produkta i seg sjølv treng ikkje bli det, men ein må jobbe meir med å få ut det som finst.

Gir helikopterperspektiv

Også 3.-årsstudent Jan Ivar Wolstad meiner det må haldningsendringar til, og trur studentane på Kultur og ledelse kan bidra i den prosessen.

– Dei store investorane ser foreløpig ikkje at dette er ei bransje med pengar i. Studiet vårt gir eit helikopterperspektiv på dei ulike delane av kulturlivet, samstundes som vi får god kunnskap om marknadsføring og økonomi. Eg håpar vi kan hjelpe bransjane å finne saman, seier han.

Rune Trondsen, fakta- og fiksjonssjef i Nordisk film, er også positiv.

– Det er eit spørsmål om å forstå samanhengen mellom forretningsdrift og underhaldning, at leiing av kultur er noko anna enn businessadministrasjon. Dersom dei lærer det her, slepp vi å lære dei det, seier han.

Merkevaremodus

Medan Sverige har sola seg i glansen av stjerner som Abba og Ace of Base, har Noreg hamna i eit heller skuggelagt landskap. Internasjonale namn som a-ha har rett nok vore norskeksporterte, men få har visst om at dei er fostra av det islagte landet langt mot nord. Og ikkje alle synes det er så viktig, heller.

Trondsen i Nordisk film meiner nivå og kvalitet er langt viktigare enn nasjonalitet.

– Det som betyr noko er om historia er god, og filmen bra laga. Det danske dogme har vorte ei merkevare, men ikkje fordi det er dansk, seier han.

Runa Strindin, tidlegare student ved Kultur og ledelse, trur derimot at det er noko å tene på å byggje Noreg som merkevare. Ho meiner det er viktig å synleggjera den kulturen som finst i Noreg, og viser til Moods of Norway som døme på at det kan fungere.

– Moods of Norway brukar den norske bygda aktivt, og blir kjempespanande i utlandet, hevdar ho.

Stemningssuksess

Den norske folkesjela er god butikk. For visste du at det finst 29 265 traktorar i Noreg? Eller at påhengsmotoren vart funne opp av ein djupt frustrert nordmann etter at iskremen hans smelta i ein robåt? Truleg ikkje, og Simen Staalnacke og Peder Børresen har take konsekvensen av det. På få år har eit eventyr av ein kolleksjon kome til, og elgbroderte underbrøker, rosemåla briller og samiske knappekoder er berre noko av det som er trylla fram.

– Vi er eit halvsært konsept, og gjer vår eiga greie. I tillegg har vi hatt flaks og jobba hardt, fortel Peder Børresen.

Moods of Norway er representert i 13 land, og omsette i 2006 for 16 millionar.

30 prosent av dette var eksportinntekter.

Produksjonen varierer frå daglegdags gatehabitt til fargesprakande coctailantrekk, alltid påsydd eit særnorsk preg.

– Ein må finne sin posisjon, og bli eksklusiv på ein eller anna måte. Vår nisje er å fortelja gode og ekte historier, seier Simen Staalnacke.

Han trur det er god bruk for eit studium som fokuserer på norsk kultur i utanlandet.

– Ein må så tidleg som muleg tenkje eksport. Det som blir skapt, skal ut. Da er nok akademisk bakgrunn ei føremon, meiner han.